Ακολουθεί αναλυτική παρουσίαση του περιεχομένου των περιβαλλοντικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων του 2013 για το δημοτικό, ανά τάξη.
«ΜΑΘΑΙΝΩ ΤΗΝ ΦΥΣΗ»
Πρόγραμμα υποστήριξης μαθημάτων «Μελέτη περιβάλλοντος» Δημοτικού σχολείου:
Από
την αρχή της επίσκεψης οι μαθητές θα χωριστούν σε μικρές ομάδες, 10-14
παιδιών. Θα παρακολουθήσουν πρώτα μια παρουσίαση ενός ευχάριστου 15
λεπτών οπτικοακουστικού υλικού προετοιμασίας του θέματος στην «πέργκολα
πολιτισμού».
Στην
συνέχεια κατά ομάδες, με έναν ξεναγό και την συνοδεία του εκπαιδευτικού
θα ακολουθήσει μια βιωματική «εξερεύνηση» στο περιβαλλοντικό πάρκο
Βιότοποι της Κρήτης, διάρκειας 40 λεπτών ανακαλύπτοντας και εξηγώντας
όλοι μαζί τα αντικείμενα και τα θέματα του μαθήματος όπως εμφανίζονται
στο βιβλίο.
Θα
ακολουθήσει μια συζήτηση και πειραματική εφαρμογή γνώσεων της επιλογής
μας υπό μορφή κατασκευών και άλλων δημιουργικών μεθόδων που συνάδουν με
τις προτάσεις του βιβλίου του δασκάλου.
Τέλος
οι μαθητές θα παίξουν και θα διαγωνιστούν σε ένα ομαδικό παιγνίδι
συνεργασίας με θέμα το ενεργειακό μας αποτύπωμα και την ανακύκλωση.
Ενδιάμεσα
οι μαθητές θα μπορούν να κάνουν χρήση των αθλητικών εγκαταστάσεων κάτω
από την καθοδήγηση των εκπαιδευτών του κέντρου. Οι μαθητές με τον ειδικό
εξοπλισμό του πάρκου θα εξασκήσουν ψυχοσωματικές δεξιότητες (για
παράδειγμα ισορροπία, συντονισμό κινήσεων, ευλυγισία, θάρρος,
συνεργασία) κάνοντας έτσι ένα ευχάριστο διάλειμμα ανάμεσα στις θεματικές
ενότητες.
Πρόγραμμα υποστήριξης του μαθήματος «Μελέτη περιβάλλοντος» Α’ Δημοτικού Ενότητα Ζ Φυτά και ζώα του τόπου μας (12 διδακτικές ώρες).
(Κέντρο Βιωματικής Εκπαίδευσης Ρεθύμνου 2012-2013)
{ Στο το βιβλίο του δασκάλου (σελ. 94) προτείνεται η επίσκεψη σε χώρους όπως δάσος, πάρκο, λίμνη κ.λ.π. }
Παραδείγματα με θέματα και εξειδικευμένες αναφορές που συμπεριλαμβάνονται στο σχολικό βιβλίο:
Κεφάλαιο 1. Πια φυτά ζουν στον τόπο μας. / Πια είναι τα μέρη των φυτών / Οι εποχές και τα φυτά. Στο
πάρκο θα γνωρίσουν οι μαθητές τα πιο σημαντικά από τα φυτά του πάρκου
και θα παρουσιαστούν τα βασικά χαρακτηριστικά τους και οι λειτουργίες
τους στις 4 εποχές του χρόνου, ώστε να δοθεί στους μαθητές η δυνατότητα
να κατανοήσουν την ζωή ενός φυτού.
Κεφάλαιο 2. Τα ζώα του τόπου μου. / Ποια είναι τα μέρη ενός ζώου; / Οι οικογένειες των ζώων / Τα ζώα και το περιβάλλον / Πως φροντίζουμε τα φυτά και τα ζώα. Στην
επίσκεψη των μαθητών στο Πάρκο δίνεται έμφαση στα θέματα και τα
παραδείγματα που εμφανίζονται στο βιβλίο, μια βασική ταξινόμηση των
ειδών, το περιβάλλον που ζουν και την φροντίδα που χρειάζονται. Στο
«μικρό χωριό μας» οι μαθητές θα δουν κότες κουνέλια, κατσίκες κλπ. Θα
δουν την κότα να κλωσά τα αυγά, τα κουνελάκια να σκάβουν λαγούμια θα τα
ταΐσουν, θα μάθουν για την ζωή τους και την χρησιμότητα τους στον
άνθρωπο. Ένας μεγάλος αριθμός ειδών της Κρητικής πανίδας ζει στο πάρκο
και οι μαθητές θα έρθουν σε επαφή με τα είδη αυτά στο φυσικό τους
περιβάλλον. Το γεράκι τα βατράχια, οι σαύρες, οι χελώνες, οι λιβελούλες,
ακόμα και οι Κρητικοί χαμαιλέοντες θα σας εντυπωσιάσουν.
Κεφάλαιο 3. Αντικείμενα
από το περιβάλλον μου. / Η ηλεκτρική ενέργεια στη ζωή μας. / Κάνουμε
οικονομία στην ηλεκτρική ενέργεια. / Το ταξίδι του ήχου.
Πρόγραμμα υποστήριξης του μαθήματος «Μελέτη Περιβάλλοντος» Β’ Δημοτικού.
(Κέντρο Βιωματικής Εκπαίδευσης Ρεθύμνου 2012-2013)
(Κεφάλαια 6. Ζώα, 7. Φυτά, 8. Οι τόποι της πατρίδας μου, 9. Το νερό.)
Από το βιβλίο του δασκάλου σελ 44: { Μελέτη πεδίου ή επίσκεψη: Προτείνουμε
να γίνει μια επίσκεψη σε ένα χώρο όπου τα παιδιά θα συναντήσουν και θα
παρατηρήσουν ζώα, για να έχουν βιωματική επαφή
(αγρόκτημα,
πάρκο, άλσος, μουσείο φυσικής ιστορίας, ζωολογικό κήπο, κέντρο
προστασίας βιοτόπου ή εθνικού δρυμού –υπάρχουν σε ολόκληρη την
Ελλάδα–,κτηνιατρείο κτλ.). Έτσι θα δουν από κοντά το μέγεθος, τα
μορφολογικά χαρακτηριστικά των ζώων, το περιβάλλον τους και τη
συμπεριφορά τους μέσα σ’ αυτό. }
Παραδείγματα με Θέματα και εξειδικευμένες αναφορές που συμπεριλαμβάνονται στο σχολικό βιβλίο:
Κεφάλαιο 6. Ζώα: Οι
ανάγκες των ζώων σε νερό, τροφή, αέρα, οι τρόποι αναπαραγωγής των
διαφόρων ειδών της πανίδας (φωλιά πουλιών, λαγούμι κουνελιών) ανάπτυξη
των ειδών, μεταμορφώσεις (πεταλούδες σε κουκούλια). Τα είδη της πανίδας
του πάρκου ανάλογα με την μορφή τους, την κίνηση τους, την διατροφή τους
και του τρόπου προσαρμογής στο περιβάλλον (αποδημητικά είδη, χειμερία
νάρκη, αλλαγή δέρματος, τρόποι άμυνας) κίνδυνοι που διατρέχουν,
απειλούμενα είδη, ενδημικά είδη.
Κεφάλαιο 7. Φυτά: Τα
φυτά και η ζωή τους, τι χρειάζονται, πως φτιάχνουν μόνα τους την τροφή
τους, ταξινόμηση τους ανάλογα με τη διάρκεια της ζωής τους, φυλλοβόλα και αειθαλή φυτά. Οι
«έξυπνοι» τρόποι που χρησιμοποιούν για να τραφούν, να προφυλαχθούν από
τους εχθρούς τους, να πολλαπλασιαστούν. Χρησιμότητα των φυτών στη φύση
και στον άνθρωπο.
Κεφάλαιο 8. Οι διάφοροι τόποι της παρτίδας μου:
Το περιβαλλοντικό πάρκο αποτελείται από περισσότερα ανεξάρτητα
οικοσυστήματα τα οποία θα γνωρίσουν οι μαθητές (παράλια βλάστηση,
φρυγανότοποι, μάκια βλάστηση, δασώδεις οικοσυστήματα, υδροβιότοποι,
καλλιέργειες).
Κεφάλαιο 9. Το νερό:
Ο κύκλος του νερού στο περιβαλλοντικό πάρκο μας, οι εγκαταστάσεις μας
για καινοτόμα χρήση και εξοικονόμηση νερού και ενέργειας.
Πρόγραμμα υποστήριξης του μαθήματος «Μελέτη περιβάλλοντος» Γ’ Δημοτικού Ενότητα 4 Φυτά και ζώα του τόπου μας (12 διδακτικές ώρες).
(Κέντρο Βιωματικής Εκπαίδευσης Ρεθύμνου 2012-2013)
{ Στο το βιβλίο του δασκάλου σελ. 53: προτείνεται η επίσκεψη σε χώρους όπως Μουσεία ελιάς. }
Παραδείγματα με Θέματα και εξειδικευμένες αναφορές που συμπεριλαμβάνονται στο σχολικό βιβλίο:
Κεφάλαιο 1. και 2. Φυτά του τόπου μας (ελιά και αμπέλι / φυτά και διατροφή).
Ανάμεσα
στα άλλα θέματα του πάρκου θα συμπεριληφθεί το αμπέλι, οι ελιές και ο
λαχανόκηπος μας. Θα δοθεί έμφαση στην περιγραφή των φυτών και την χρήση
τους στην διατροφή μας.
Κεφάλαιο 3 4 και 5. Ο βλαστός, τα φύλλα και οι ρίζες των φυτών / κατηγορίες φυτών / Τα φυτά και το περιβάλλον τους. Στα
οικοσυστήματα του πάρκου (υδροβιότοπος, φρύγανα, μάκια βλάστηση κλπ.)
περιλαμβάνονται πολλά είδη της χλωρίδας τα οποία θα μας δοθεί η ευκαιρία
να τα γνωρίσουμε, να τα μελετήσουμε και να τα κατατάξουμε στην
κατηγορίες που ανήκουν και να γνωρίσουμε την προσαρμογή τους στο
οικοσύστημα που ανήκουν, τα βασικά χαρακτηριστικά τους και τον τρόπο του
αναπαράγονται.
Κεφάλαιο 6 Κατοικίδια ζώα Στο
«μικρό χωριό μας» οι μαθητές θα δουν κότες κουνέλια, κατσίκες κλπ. Θα
δουν την κότα να κλωσά τα αυγά, τα κουνελάκια να σκάβουν λαγούμια θα τα
ταΐσουν, θα μάθουν για την ζωή τους και την χρησιμότητα τους στον
άνθρωπο.
Κεφάλαιο 7 και 9. Αγρίμια και πουλιά του βουνού και του δάσους / ζώα του γλυκού νερού. Ένας
μεγάλος αριθμός ειδών της Κρητικής πανίδας ζει στο πάρκο και οι μαθητές
θα έρθουν σε επαφή με τα είδη αυτά στο φυσικό τους περιβάλλον. Το
γεράκι τα βατράχια, οι σαύρες, οι χελώνες, οι λιβελούλες, ακόμα και οι
Κρητικοί χαμαιλέοντες θα σας εντυπωσιάσουν.
Κεφάλαιο 10 Ένα ζωάκι γεννιέται. Το
αντικείμενο της αναπαραγωγής των ειδών θα μπορέσει να παρουσιαστεί
στους μαθητές σε κάθε ανάλυση των ειδών του πάρκου που θα συναντήσουμε
στην ξενάγηση μας. Εκτός των άλλων θα δουν ζωντανά φωλιά κοτσυφιού με
αυγά, αυγά και μικρά από χαμαιλέοντα, μεταμορφώσεις πεταλούδας και τις
φωλιές μικρών θηλαστικών ζώων.
Πρόγραμμα υποστήριξης του μαθήματος «Μελέτη περιβάλλοντος» Δ’ Δημοτικού Ενότητα 3 Η φύση είναι το σπίτι μας (19 διδακτικές ώρες).
(Κέντρο Βιωματικής Εκπαίδευσης Ρεθύμνου 2012-2013)
Από
το βιβλίο του δασκάλου σελ. 51: { Το κεφάλαιο 2 προϋποθέτει έξοδο των
μαθητών από την τάξη – μελέτη ενός τοπικού οικοσυστήματος στο
πεδίο......}
Παραδείγματα με Θέματα και εξειδικευμένες αναφορές που συμπεριλαμβάνονται στο σχολικό βιβλίο:
Κεφάλαιο 1. και 2. Οικοσυστήματα της Ελλάδας / Οικοσυστήματα του τόπου μας.
Το
περιβαλλοντικό πάρκο είναι διαμορφωμένο ώστε να αποτελείται από τα
διάφορα οικοσυστήματα της Κρήτης. Οι μαθητές θα εξερευνήσουν και θα πάρουν πληροφορίες για κάθε ένα από αυτά, την βιοποικιλότητα του και για τις ισορροπίες που απαιτούνται για την διατήρηση του.
Κεφάλαιο 3 και 4. Σπονδυλωτά και ασπόνδυλα / Διαδρομές της γύρης, ταξίδια των σπόρων, η αναπαραγωγή των φυτών. Στα
οικοσυστήματα του πάρκου ζουν πολλά είδη της χλωρίδας και της πανίδας
τα οποία θα μας δοθεί η ευκαιρία να τα γνωρίσουμε, να τα μελετήσουμε και
να τα κατατάξουμε στην κατηγορίες που ανήκουν και να γνωρίσουμε τον
τρόπο του αναπαράγονται.
Κεφάλαιο 5, 6 και 7. Εμείς και το περιβάλλον σήμερα / Η ρύπανση του αέρα / Απορρίμματα: Υπάρχου λύσεις. Κατά
την διάρκεια της ξενάγησης αλλά και μετά στο «εργαστήριο» και στο
ομαδικό παιγνίδι γίνονται αναφορές και θίγονται τα περιβαλλοντικά αυτά
θέματα. Παρουσιάζονται οι πρωτοπόρες λύσεις που έχουμε εφαρμόσει εμείς
στο πάρκο και προκαλούμε την ευαισθητοποίηση των μαθητών για την
προστασία της ζωής.
Κεφάλαιο 8, 9,10 και 11. Το νερό, πολύτιμες σταγόνες / Θέλουμε καθαρές θάλασσες και ακτές!
/ Τα δάση εκπέμπουν σήμα κινδύνου / Το πράσινο στις πόλεις
Στα
οικοσυστήματα της παραλίας του δάσους και του υδροβιότοπου που θα
επισκεφτούν οι μαθητές θα μπορέσουν να συνειδητοποιήσουν ότι και αυτά
είναι ζωντανά οικοσυστήματα που έχουν τις δικές τους ισορροπίες. Η
χρησιμότητα τους για τον άνθρωπο, οι κίνδυνοι που τα απειλούν και οι
μέθοδοι που εφαρμόζονται στο πάρκο θα παρουσιαστούν κατά την ξενάγηση
και θα παρακινήσουν τα παιδιά να τα κατανοήσουν καλύτερα.
Κεφάλαιο 12 Ζώα (και φυτά) που κινδυνεύουν να εξαφανιστούν.
Στην
Κρήτη ένα μεγάλο ποσοστό των ειδών είναι ενδημικά του νησιού μας και
πολλά από αυτά κινδυνεύουν ή οι πληθυσμοί τους έχουν περιοριστεί. Στην
ξενάγηση στο πάρκο τα παιδιά θα έχουν την δυνατότητα να γνωρίσουν τα
είδη αυτά και να μάθουν για τις δράσεις προστασίας τους.
Πρόγραμμα υποστήριξης του μαθήματος «Ερευνώ και ανακαλύπτω» και «Φυσικές επιστήμες» Ε’ Δημοτικού.
(Κέντρο Βιωματικής Εκπαίδευσης Ρεθύμνου 2012-2013)
(Κεφάλαια: Φυτά σελ. 20-61, ζώα σελ. 62-88, Προστατεύω το περιβάλλον σελ.152-163 , Νερό σελ. 131-149 )
Παραδείγματα με Θέματα και εξειδικευμένες αναφορές που συμπεριλαμβάνονται στο σχολικό βιβλίο:
Κεφάλαιο Φυτά: αναφορές
στους βασικούς βοτανικούς όρους και έννοιες όπως: χλωρίδα,
βιοποικιλότητα, τα μέρη των φυτών, ταξινόμηση των ειδών, λατινική
ονομασία στις πινακίδες του πάρκου, η χρησιμότητα των φυτών στο
περιβάλλον και η χρηστικότητα των ειδών που θα συναντούν, φωτοσύνθεση,
αναπνοή, διαπνοή, φυτά και νερό με αναφορές στον ξεχωριστό τρόπο
αποθήκευσης νερού (κάκτοι, φυτά υδροβιότοπου, φυτά παραλίας).
Κεφάλαιο Ζώα: Στο
περιβαλλοντικό πάρκο ζει μια μεγάλη ποικιλία από πολλά είδη της πανίδας
σπονδυλωτά και ασπόνδυλα, τα οποία θα γνωρίσουν τα παιδιά από κοντά στο
φυσικό τους περιβάλλον. Θα δοθεί έμφαση στον τρόπο ταξινόμησης τους
στις βασικές κατηγορίες που ανήκουν, καθώς και στα ιδιαίτερα
χαρακτηριστικά τους που τους επιτρέπουν να προσαρμόζονται στο
περιβάλλον.
Κεφάλαιο Προστατεύω το περιβάλλον: Οι βασικοί όροι «ρύπανση», «σκουπίδια» και «ανακύκλωση» παρουσιάζονται αναλύονται
οι επιπτώσεις τους στο φυσικό περιβάλλον με στοχευμένες αναφορές σε
όλες τις φάσεις του προγράμματος. Μέσω παιγνιδιού εξασκείται η πρακτική
εφαρμογή της ανακύκλωσης.
Κεφάλαιο Νερό:.
Παρουσιάζονται η χρήση και οι τρόποι εξοικονόμησης νερού στο πάρκο, τα
φυσικά φίλτρα μας για το καθάρισμα του νερού , η μέθοδοι οξυγόνωσης του,
Τα ψάρια, τα έντομα και τα φυτά του πάρκου αναπτύσσονται σε σχέση με
την ποσότητα και την καθαρότητα του νερού. Αναλύουμε με ζωντανά
παραδείγματα την σχέση των ειδών του πάρκου με το νερό.
Πρόγραμμα υποστήριξης του μαθήματος «Φυσικά» και «Φυσικές επιστήμες» ΣΤ’ Δημοτικού.
(Κέντρο Βιωματικής Εκπαίδευσης Ρεθύμνου 2012-2013)
(Κεφάλαια 1 ενέργεια, 3 έμβια-άβια, 4 φυτά, 5 ζώα, 6 οικοσυστήματα)
Παραδείγματα με Θέματα και εξειδικευμένες αναφορές που συμπεριλαμβάνονται στο σχολικό βιβλίο:
Κεφάλαιο 1 ενέργεια: Παρουσίαση
διαφόρων μορφών ενέργειας συμβατικές και ανανεώσιμες που
χρησιμοποιούνται στις εγκαταστάσεις μας καθώς και καινοτόμων μεθόδων
εξοικονόμησης ενέργειας που εφαρμόζουμε.
Κεφάλαιο 4 φυτά: αναφορές
στους βασικούς βοτανικούς όρους και έννοιες όπως: χλωρίδα,
βιοποικιλότητα, ταξινόμηση ειδών στις πινακίδες του πάρκου, η
χρησιμότητα των φυτών στο περιβάλλον και η χρηστικότητα των ειδών που θα
συναντούν, φυτά και νερό με αναφορές στον ξεχωριστό τρόπο αποθήκευσης
νερού (κάκτοι, φυτά υδροβιότοπου, φυτά παραλίας).
Κεφάλαιο 5 ζώα: Στο
περιβαλλοντικό πάρκο ζει μια μεγάλη ποικιλία από πολλά είδη της πανίδας
σπονδυλωτά και ασπόνδυλα, τα οποία θα γνωρίσουν τα παιδιά από κοντά στο
φυσικό τους περιβάλλον. Θα δοθεί έμφαση στον τρόπο ταξινόμησης τους
στις βασικές κατηγορίες που ανήκουν, καθώς και στα ιδιαίτερα
χαρακτηριστικά τους που τους επιτρέπουν να προσαρμόζονται στο
περιβάλλον.
Κεφάλαιο 6 οικοσυστήματα:
Το περιβαλλοντικό πάρκο αποτελείται από περισσότερα ανεξάρτητα
οικοσυστήματα τα οποία θα γνωρίσουν οι μαθητές (παράλια βλάστηση,
φρυγανότοποι, μάκια βλάστηση, δασώδεις οικοσυστήματα, υδροβιότοποι,
καλλιέργειες). Έμφαση θα δοθεί στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του καθενός
από αυτά που το διαχωρίζει από τα άλλα, στα είδη που συμπεριλαμβάνει,
στις τροφικές αλυσίδες και τα πλέγματα που δημιουργεί, τους κύκλους
ενέργειας του, τις ισορροπίες που απαιτεί και τους κινδύνους που το
απειλούν.
κατεβάστε το φυλλάδιο με τις αθλητικές δραστηριότητες για τα σχολεία από εδώ
Επισκευτείτε το Blog του περιβαλλοντικού πάρκου "ΒΙΟΤΟΠΟΙ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ" στο www.biotopoi.blogspot.gr
το Βίντεο από το περιβαλλοντικό πάρκο στην διεύθυνση που ακολουθεί: http://www.youtube.com/watch?v=Fd0hKI89I70
Παρακαλούνται
οι εκπαιδευτικοί να προγραμματίζουν τις εκδρομές το λιγότερο 1
εβδομάδα πριν ώστε να μπορέσουμε να εξασφαλίσουμε την διαθεσιμότητα του
χώρου και των εκπαιδευτών και να μπορέσουμε να προσφέρουμε την
καλύτερη δυνατή οργάνωση της εκδρομής.
Για κρατήσεις και περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε μαζί μας με τον υπεύθυνο κρατήσεων και διοργάνωσης των εκδρομών κ. Φωλίνα Ιωάννη στα τηλ.: 2831020004 και 6937111621
Καθώς το καλοκαίρι φεύγει και τα τελευταία φετινά άνθη εξαφανίζονται, για να τα διαδεχτούν τα λίγα περίεργα άνθη του φθινοπώρου που σηματοδοτούν το ξεκίνημα της επόμενης βοτανικής χρονιάς, είναι και η πιο κατάλληλη ώρα για να κάνουμε τον απολογισμό της φετινής περιόδου για το πάρκο. Δεν έχει ενδιαφέρον βέβαια για εσάς το να μπω σε αναλυτική παρουσίαση του απολογισμού αυτού παρά μόνο να παρουσιάσουμε κάποια γενικά συμπεράσματα που βγάλαμε και να αναφερθούμε στα πιο εντυπωσιακά θέματα που μας απασχόλησαν: 
Πρώτα από όλα, μετά από 5 χρόνια από την κατασκευή του και τρίτος χρόνος λειτουργίας του, το πάρκο δείχνει να έχει εδραιωθεί ως ένα από τα σημαντικά αξιοθέατα αλλά και σημαντικός χώρος περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Η επισκέπτες κάθε χρόνο αυξάνονται και με χαρά διαπιστώνουμε ότι πολλοί μας γνωρίζουν πια και έχουν ένα καλό λόγο να πουν. Το βιβλίο επισκεπτών μας έχει γεμίσει από κολακευτικά σχόλια επισκεπτών και ξεκινήσαμε το δεύτερο βιβλίο. Κοινό σχόλιο των περισσότερων είναι ότι "δεν το περίμεναν". Συνηθισμένοι στην κλασσική μορφή ζωολογικών πάρκων και βοτανικών κήπων περιμένουν στην αρχή να δουν ένα όμορφο μέρος για να περπατήσουν, να το χαζέψουν και όταν μπαίνουν στην διαδικασία της ξενάγησης και της (ουσιαστικά) εξερεύνησης οικοσυστημάτων μαζί με τον ξεναγό τους βρίσκονται μπροστά σε μια ευχάριστη έκπληξη. 
Όπως κάθε χρόνο οι χαμαιλέοντες μας νιώθουν τόσο άνετα στον βιότοπο τους στο πάρκο που αναπαράγονται με συχνότητα εντυπωσιακή παρά του ότι δεν είναι σκοπός μας η αναπαραγωγή τους.
Κάναμε φέτος όμως και μια προσπάθεια ακόμα καλύτερης καταγραφής των βασικών ειδών εντόμων που συναντάμε στο πάρκο.
Τελειώνοντας όμως εδώ (είναι πολύ εύκολο να παρασυρθώ και να μακρηγορήσω) να κάνω μια αναφορά στα νέα μέλη των οικοσυστημάτων των "Βιοτόπων" μας, τις δύο χελώνες, τα μικρά καβουράκια, την αγριόπαπια, και άλλα είδη που περιθάλψαμε αλλά πάνω από όλα την "Αφροδίτη" την τρελή κατσικούλα μας που ζει στο οικοσύστημα του φρυγανότοπου και που μας έχει τρελάνει και εμάς με τις "ιδιοτροπίες" της.
